ကီလီ ၆ ဟု ေခၚသည့္ ရုပ္ရွင္ရိုက္ကြင္းတည္ရာ ေနရာတခုမွာ သူ႔ကို လူကုိယ္တုိင္ စေတြ႕ဖူးခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေလာကဓံ အထုအေထာင္းကို ထုသားေပသား က်ေနသည့္ ခပ္ၿပံဳးၿပံဳး မ်က္ႏွာႏွင့္၊ အရာရာကို ရယ္စရာအျဖစ္ ၾကည့္ကာ သေရာ္ ေလွာင္ေျပာင္ရန္ အသင့္ျဖစ္ေနပံု။ သို႔ရာတြင္ ခင္မင္ႏွစ္လိုဖြယ္။
သူကေတာ့ တိုင္းသိျပည္သိ၊ ကမၻာသိ လူရႊင္ေတာ္ ကိုဇာဂနာေခၚ ကိုသူရျဖစ္သည္။
အၿငိမ့္မကခင္ ကိုဇာဂနာကို ဤသို႔ ေတြ႕ရသည္ (ဓာတ္ပံု - မိုးမခ)
၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္ကာလ၊ ေထာက္လွမ္းေရး တန္ခိုးထြားေနစဥ္ အခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး ဇာဂနာ ဆိုသည့္အမည္ကို အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားသည့္ အတြက္ ေမာင္သူရ အမည္ျဖင့္ ရုပ္ရွင္ကားမ်ားတြင္ ပါဝင္ရိုက္ကူး ေနရခ်ိန္ျဖစ္သည္။ သူ႔ေခါင္းေပၚတြင္ ဆံပင္ တေမြးမွ်မရွိ။ ၁၉၉၄ သူ ေထာင္ကထြက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ရုပ္ရွင္နယ္ထဲတြင္ က်င္လည္သည့္ ေတာက္ေလွ်ာက္ သူ ဆံပင္ မထားေတာ့။
“ဇာဂနာတို႔ကေတာ့ ေျပာင္ေျပာင္ပဲ” ဆိုသည့္စကား လူအမ်ားၾကားတြင္ ေခတ္စားခဲ့သည္။
စစ္အစိုးရ၏ အခုတမ်ိဳး၊ ေတာ္ၾကာတမ်ိဳး မူဝါဒမ်ားအတုိင္း လိုက္နာရသူမ်ားထဲတြင္ စာနယ္ဇင္းမ်ားက ထိပ္ဆံုးကပါသည္။ သတင္းစာမ်ား၊ ဂ်ာနယ္၊ မဂၢဇင္းမ်ားတြင္ “ေမၿမိဳ႕” ဟု မေရးရ၊ ျပင္ဦးလြင္ဟု ေရးရမည္ ဆိုလွ်င္ အားလံုး လိုက္ေရးရသည္။ “ထုိင္ဝမ္” မဟုတ္ “တရုတ္ (တုိင္ေပ)” ဟု ေရးမွ ခြင့္ျပဳမည္ ဆိုျပန္လွ်င္လည္း တရုတ္ (တိုင္ေပ) ရျပန္သည္။ ကိုဇာဂနာႏွင့္ က်မ ကီလီ ၆ တြင္ စတင္ဆံုေတြ႕ရသည့္ ထုိကာလကေတာ့ “ထိုင္း” ႏုိင္ငံကို “ထိုင္း” ႏိုင္ငံဟု မေခၚရ “ယိုးဒယား” ဟုသာ ေခၚရမည္ဟု အမိန္႔ ထြက္ေပၚေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
က်မတို႔ သတင္းေထာက္ေတြကို ေတြ႕သည္ႏွင့္ ကိုဇာဂနာက “ေဟ့ … အားလံုးပဲေနာ္။ ထိုင္းကို ထိုင္းလို႔ ေခၚရင္ အဖမ္း ခံရမယ္။ ယိုးဒယားလို႔ ေခၚၾက။ အဲဒီေတာ့ ငါတို႔ ရုပ္ရွင္ရိုက္တဲ့အခါမွာ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္ထဲ နားထိုင္းတာတို႔ ဘာတို႔ပါရင္ နားထုိင္းတယ္လို႔မေျပာၾကနဲ႔။ နား ယိုးဒယား ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ေျပာၾက” ဟု ရုတ္တရက္ ေျပာလိုက္သျဖင့္ အားလံုး ရယ္ၾကရသည္။
ကိုဇာဂနာက အရာရာကို ဟာသဉာဏ္ျဖင့္ ရႈျမင္ကာ သေရာ္ဖို႔ခ်ည္း စဥ္းစားေနသည္ဟု ထင္ရသည္။ လူထုကလည္း ဟာသ အသစ္ တမ်ိဳးမ်ိဳး ၾကားလိုုက္ရလွ်င္ “ဒါ ဇာဂနာ ေျပာတာပဲျဖစ္မယ္” ဟု ထင္ၾကသည္။ ထိုကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်မ ကိုဇာဂနာကို ေမးၾကည့္ဖူးသည္။
ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတဦးက ေရသန္႔စက္ရံုတခုသို႔ သြားၾကည့္ရင္း “ဒီေသာက္ေရသန္႔ေတြကို ဘယ္လိုေခၚလဲ” ဟုေမးရာ စက္ရံုမႉးက “ပီအိတ္ခ်္ ဆဲဗင္းလို႔ ေခၚပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက “ေကာင္းတယ္၊ ေကာင္း တယ္၊ ေနာက္ကို ပီအိတ္ခ်္ အိတ္တို႔ ႏုိင္းတို႔ ရတဲ့အထိ ႀကိဳးစားၾက” ဟု မွာၾကားခဲ့သည္ ဆိုသည့္ ဟာသတပုဒ္ ျပည္သူလူထု ၾကားတြင္ ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ဖူးသည္။ ထိုျပက္လံုးမွာ ကိုဇာဂနာထုတ္သည့္ ျပက္လံုးျဖစ္သည္ဟု လူ အမ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။
“လူေတြက အစိုးရနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ရယ္စရာ၊ ဟားစရာ တခုခု ၾကားလိုက္ရရင္၊ ဒါ ဇာဂနာေျပာတာပဲ၊ ဇာဂနာ ေဖာက္တာပဲ ဆိုၿပီး ထင္တတ္ၾကတယ္။ တကယ္က က်ေနာ္တို႔က ဒီေလာက္ ေခါင္းမေကာင္းပါဘူးဗ်ာ။ လူေတြက ပိုေတာ္တာပါ။ သူတို႔ ဘာသာ ထုတ္တဲ့ ျပက္လံုးကို က်ေနာ္ထုတ္တာ ဆိုၿပီး နာမည္တပ္တာပါ” ဟု ကိုဇာဂနာက ျပန္ေျပာခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္ခင္ကာလ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ကိုဇာဂနာႏွင့္အဖြဲ႕ တင္ဆက္သည့္ “မိုးနတ္သူဇာ” အၿငိမ့္ကုိ လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့သည္။ တကၠသိုလ္ ဘြဲ႕ရ လူငယ္ပညာတတ္ လူရႊင္ေတာ္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္အၿငိမ့္။ ခါးေအာက္ ျပက္လံုးမ်ား၊ ကလိထိုးရယ္ရသည့္ ျပက္လံုးမ်ား မဟုတ္ဘဲ စနစ္တက် ပညာသားပါပါရယ္ရသည့္ ျပက္လံုးမ်ားေၾကာင့္ လူထုၾကားတြင္ ေျပာစမွတ္တြင္ခဲ့သည္။
အထိမ္းအမွတ္ပြဲတုိင္း မိုးနတ္သူဇာအၿငိမ့္ကို လူေတြေမွ်ာ္ၾကသည္။ အၿငိမ့္ၾကည့္ၿပီး ေနာက္တေန႔ မနက္အထိ ညက ၾကည့္ခဲ့ေသာ ျပက္လံုးကို ျပန္ေျပာင္းေျပာကာ ရယ္ေမာၾကသည္။
လက္ရွိ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္ဘဲ ဆိုရွယ္လစ္ ဒီမိုကေရစီ လက္ေအာက္တြင္ အျမင္မေတာ္သည္ကို ေဝဖန္ခြင့္ အနည္းငယ္ ရခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္ မီဒီယာႀကီးတြင္ တင္ဆက္ေသာပြဲ ျဖစ္သျဖင့္ အကန္႔အသက္ႏွင့္ ျပက္လံုးထုတ္ရေသာ္လည္း ႏွစ္ခြ အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္ေသာ ျပက္လံုးမ်ားကို မိုးနတ္သူဇာ လူရႊင္ေတာ္မ်ားက ထုတ္သကဲ့သို႔ ပရိသတ္ကလည္း အေတြးျဖန္႔ကာ ရယ္ေမာတတ္ခဲ့ၾကသည္။ အာဏာရွင္ကို သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္းျခင္းျဖင့္ လူထု ဘဝင္ကို ဆြဲငင္ေသာ ကိုဇာဂနာအား အာဏာရွင္တုိ႔ မ်က္မုန္းက်ိဳးသည္ ကေတာ့ မဆန္းလွေပ။
ေနာက္ေတာ့ ျမပုဏၰမာ အၿငိမ့္။ အၿငိမ့္အမည္ေျပာင္းေသာ္လည္း၊ မင္းသမီးႏွင့္ လူရႊင္ေတာ္မ်ား အလဲအလွယ္ အနည္းငယ္ ရွိေသာ္လည္း ကိုဇာဂနာဦးေဆာင္သည့္ ျပက္လံုးခြင္မ်ားကေတာ့ ထံုးစံအတုိင္း မေျပာင္းမလဲ။
ကိုဇာဂနာ၏ “သူေတာင္းစား ညီလာခံ” ဇာတ္လမ္းတိုကေတာ့ ထုိေခတ္ပရိသတ္ၾကားတြင္ ေရပန္းအစားဆံုး ျဖစ္သကဲ့သို႔ အာဏာရွင္မ်ားကို မခံခ်ိမခံသာ ျဖစ္ေစေသာ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ခဲ့သည္။
စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရလက္ေအာက္တြင္ ေနရသူမ်ားအတြက္ ထြက္ေပါက္ဆို၍ စိတ္တခုသာ ရွိပါသည္။ ျမန္မာျပည္သူ လူထု အေနျဖင့္ လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အႏုပညာကို ထုတ္ေဖာ္ျပသခြင့္မ်ား နည္းပါး ဆိတ္သုဥ္းခဲ့သည္မွာ ၁၀ စုႏွစ္ ၄ ခုမက ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း လူထုက ရယ္စရာကို မက္ေမာၾကသည္။ ရယ္စရာကို ရွာေဖြၾကသည္။ ကိုဇာဂနာကေတာ့ လူအမ်ား၏ စိတ္ထြက္ေပါက္အျဖစ္ ရွာေဖြေနရသည့္ ျပက္လံုးမ်ားကို လူထုထဲသို႔ အေရာက္ ပို႔ေပးသူျဖစ္သည္။
ကိုဇာဂနာႏွင့္ ကာလၾကာရွည္ အလုပ္တြဲလုပ္၊ အတူေနထုိင္ခဲ့သူ ပန္းခ်ီထိန္လင္းက ကိုဇာဂနာ၏ ရဲရင့္ေသာ ျပက္လံုးမ်ား အေၾကာင္းကို “ေၾကာက္ေမြးပါ ဇာဂနာနဲ႔ႏုတ္” ဟူေသာေဆာင္းပါးအျဖစ္ ေကာင္းကင္ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေရးထားသည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္ခင္က ေပါက္ၿမိဳ႕တြင္ ကိုဇာဂနာတို႔ အဖြဲ႕ ကခဲ့ၾကစဥ္ နတ္၀င္သည္ လုပ္ၾကသည့္ ျပက္လံုးခြင္၌ ကိုဇာဂနာက “ငါ့ကို မရိုမေသ မလုပ္နဲ႔ နင့္ဦးေလး ေငြစကၠဴ ၇၅ က်ပ္တန္ေတြ တရားမ၀င္ ျဖစ္ကုန္တာ ဘယ္သူလုပ္တယ္ ထင္သလဲ” ... လို႔ ေမးေသာအခါ လူရႊင္ေတာ္ တက္တူႏွင့္ ကိုခ်စ္စရာတို႔က .. “အဲဒါ အေမလုပ္တာလား” ဟု ေထာက္ေမးရန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ထိတ္လန္႔ကာ ေထာက္မေပးေတာ့ဘဲ ျပက္လံုးအသြားကို ပိတ္ထားၾကသည့္ အဆံုးတြင္ ကိုဇာဂနာက .... “အဲဒါ .. ပံု/ စိန္လြင္ လုပ္တာေဟ့” ဟု ျပက္ခဲ့ေၾကာင္း ကိုထိန္လင္းက ေရးသားထားသည္။ နာမည္ေက်ာ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိန္လြင္ကို ျပက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၎ေနာက္ လူထုၾကားတြင္ ေကာလာဟလလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ထြက္ေပၚခဲ့သည္။ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားက ကိုဇာဂနာကို ျပက္လံုးေခၚ ထုတ္ခိုင္းသည္၊ ကိုဇာဂနာက မေၾကာက္မရြံ႕ျဖင့္ သူတို႔ကို ျပန္၍ သေရာ္ေလွာင္ေျပာင္ခဲ့သည္၊ ကိုဇာဂနာကို ေထာင္ထဲ ထည့္လိုက္ၿပီ … စသည္ျဖင့္။ ထိုစဥ္က မဆလ ေခါင္းေဆာင္ ဦးေနဝင္းကေတာ့ “လူရႊင္ေတာ္ပဲ ဒီေလာက္ေတာ့ ျပက္မွာေပါ့” ဟု ေျပာေၾကာင္း ကိုထိန္လင္း ေရးသားထားသည္ကို ဖတ္ရသည္။
ေသခ်ာသည္ကေတာ့ ကိုဇာဂနာကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း လူထုေရွ႕တြင္ လံုးဝ အၿငိမ့္ကခြင့္၊ ျပဇာတ္စင္တင္ခြင့္ မေပးေတာ့ေပ။ ရုပ္ရွင္၊ စာေပ စသည့္အႏုပညာတို႔က ဆင္ဆာကို ျဖတ္ရသည္။ ဆင္ဆာက ျဖတ္ခ်င္တာျဖတ္ခ်ၿပီးမွ ပံုႏွိပ္ခြင့္၊ လူထုၾကား ျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရသည္။ အၿငိမ့္၊ သဘင္၊ ျပက္လံုးခြင္ က်ေတာ့ ပြဲမစခင္ ဆင္ဆာေရွ႕တြင္ တမ်ိဳး ကျပၿပီး တကယ့္တကယ္ စင္တင္ေသာအခါက်မွ ကိုယ္ေျပာခ်င္ရာ ေျပာခ်လိုက္လို႔ရသည္။ ကိုဇာဂနာက ထိုအခြင့္အေရးကို အမိအရ အသံုးခ်ခဲ့သည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း သူ႔ကို အာဏာရွင္တို႔က အၿငိမ့္ကခြင့္ ပိတ္ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထိုအခါ ကိုဇာဂနာက ေမာင္သူရ အမည္ျဖင့္ ရုပ္ရွင္ရိုက္သည္၊ ဒါရိုက္တာလုပ္သည္၊ သရုပ္ေဆာင္လုပ္သည္။ ထို႔ထက္ပို၍ မ်ိဳးဆက္သစ္ လူရႊင္ေတာ္မ်ားကို ေမြးထုတ္သည္။ ထိုလူရႊင္ေတာ္မ်ားျဖင့္ စင္တင္ပြဲမ်ား ရေအာင္လုပ္သည္။ သီးေလးသီးႏွင့္ ေဂၚဇီလာကို လူတုိင္း သိပါသည္။ ကိုဇာဂနာ၏ လမ္းညႊန္မႈျဖင့္ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး ေမွ်ာ္စင္ကၽြန္း စင္တင္ပြဲက ဝက္ဝက္ကြဲ လူသိမ်ားခဲ့သလို အာဏာရွင္မ်ားပင္ ယင္း ေမွ်ာ္စင္ကၽြန္းအေခြကို ေတာင္းယူၾကည့္ရသည္ဟု သိရသည္။
ကိုဇာဂနာကို လူခ်င္း ေနာက္တႀကိမ္ဆံုတာကေတာ့ စာေရးဆရာ တာရာမင္းေဝ၏ စ်ာပနတြင္ျဖစ္သည္။ ထိုတႀကိမ္က က်မႏွင့္ လူခ်င္း ဆံုေတြ႕သည္မွာ ေနာက္ဆံုးဟု ဆိုရေပလိမ့္မည္။ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရး ကာလကေတာ့ သံဃာေတာ္ မ်ားကို ဆြမ္းကပ္လွဴေနသည့္ ကိုဇာဂနာကို ဓာတ္ပံုမ်ားတြင္ ျမင္ေတြ႕ရသည္။ ကိုေက်ာ္သူႏွင့္ အတူတူ ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ေမလ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္းမုန္တုိင္းလြန္ ကာလတြင္ က်မ ဧရာဝတီမဂၢဇင္း၌ သတင္းေထာက္ တာဝန္ယူေနၿပီျဖစ္သည္။ ထုိစဥ္က ကိုဇာဂနာႏွင့္ ဖုန္းေျပာခြင့္ရသည္။
“ခဏေန ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚဘက္ကို ထြက္ေတာ့မွာ။ ပစၥည္းေတြ တင္ေနၿပီ။ က်ေနာ့္မွာက မိတ္ေဆြ အေပါင္းအသင္း စံုတယ္၊ အသိုင္းအဝန္းကလည္း က်ယ္ေတာ့ ကူတဲ့သူက မ်ားတယ္” ဟု ကိုဇာဂနာက ေျပာခဲ့သည္။
ဖုန္းထဲတြင္ ပစၥည္းမ်ား တင္ခ်ေနသံ၊ ဝုိင္းဝန္းေနသည့္ လူသံမ်ားကို ၾကားရသည္။ ပင္ပန္းေနသည့္ၾကားက ကိုဇာဂနာ့အသံက တက္ႂကြေနသည္။ သူ က်င္လည္ရာ အႏုပညာ အဝန္းအဝိုင္းက ပံ့ပိုးမႈမ်ားကို သူ အားရေက်နပ္ေနပံုရ၏။
“လူေတြ မေရာက္ႏုိင္တဲ့ေဒသ၊ မသြားႏိုင္တဲ့ေဒသေတြ အမ်ားႀကီး က်န္ေသးတယ္ဗ်ာ။ က်ေနာ္တုိ႔ လူခြဲၿပီး သြားၾကမွာ။ အဲဒီလို သြားဖို႔ ခက္ခဲတဲ့ ေဒသေတြကို ပိုသြားႏုိင္ေအာင္ႀကိဳးစားမယ္” ဟု ကိုဇာဂနာက ေျပာသည္။ သူ႔ အသံထဲတြင္ ေစတနာကို ျမင္ေနရသည္။ လူ သိန္းႏွင့္ခ်ီ၍ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရေသာ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တုိင္းဒဏ္ခံ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသကို မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္လိုက္ရသျဖင့္ ကရုဏာ သက္ေနမည့္ ကိုဇာဂနာကို က်မ မျမင္ရဘဲ ဖုန္းေျပာရင္း ခန္႔မွန္းလို႔ရသည္။
ထိုစဥ္က ကိုဇာဂနာ့အသံကို ယခုအထိ ထပ္ၾကားရလိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု က်မ မထင္မိခဲ့။ သူ နာဂစ္ဆုိင္ကလုန္း ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ေနစဥ္ အေတာအတြင္း ၂၀၀၈ ဇြန္လ ၄ ရက္ေန႔တြင္ပင္ အာဏာပိုင္မ်ားက သူ႔ကို ဖမ္းဆီး သြားခဲ့ၾက သည္။
အင္းစိန္ေထာင္ တရား႐ံုးက အီလက္ထရြန္နစ္ အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၃ မႈ အပါအ၀င္ အနည္းဆံုး ပုဒ္မ ၅ ခုႏွင့္ တရားစြဲဆိုခဲ့ၿပီး ကိုဇာဂနာကို ေထာင္ဒဏ္ ၅၉ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလတြင္ေတာ့ အီလက္ထရြန္နစ္ အမႈတခုအတြက္ ေထာင္ဒဏ္ ၈ ႏွစ္စီႏွင့္ စုစုေပါင္း ၂၄ ႏွစ္ ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၃၅ ႏွစ္ က်ခံေနရသည္။
ယေန႔ ဇန္နဝါရီ ၂၇ ရက္ေန႔ သူ႔အသက္ ၅၀ ျပည့္သည့္ ေမြးေန႔တြင္ေတာ့ သူသည္ ရန္ကုန္ႏွင့္ မိုင္ ၉၀၀ ေက်ာ္အကြာက ျမစ္ႀကီးနား အက်ဥ္းေထာင္တြင္ ရွိေနရသည္။
ကိုဇာဂနာကို အာဏာပိုင္မ်ားက ေထာင္ဝင္စာပိတ္ထားသည္မွာ ၈ လခန္႔ရွိၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း မိသားစုဝင္တဦးျဖစ္သူ မၿငိမ္းက ေျပာသည္။
လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာေခၚ ကိုသူရကို ဖခင္ စာေရးဆရာႀကီး နန္းညြန္႔ေဆြႏွင့္ မိခင္ စာေရးဆရာမႀကီး ေဒၚၾကည္ဦးတို႔က ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။
သူ၏ ေငြရတု ေမြးေန႔ကို စစ္အစိုးရ၏ အက်ဥ္းေထာင္ထဲ၌ က်င္းပေနရမည့္ ကိုဇာဂနာသည္ ၎၏ မိခင္ႀကီးႏွင့္ ဖခင္ႀကီး၏ စ်ာပန အခမ္းအနားမ်ားကိုလည္း တက္ခြင့္မရခဲ့ေပ။
“တျခားသူေတြ ေထာင္ဝင္စာ သြားရင္မွာလိုက္တာပဲ ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ဒီႏွစ္က ရာသီဥတု အရမ္းဆိုးေတာ့ တျခားသူ ေတြလည္း မသြားႏုိင္တာ ၁ လေလာက္ရွိၿပီ။ အဆက္အသြယ္ျပတ္ေနတာေပါ့။ က်မတို႔ကေတာ့ ရာသီဥတုဒဏ္ေၾကာင့္ သူ ေလေတြဘာေတြ ျဖန္းမသြားပါေစနဲ႔လို႔ပဲ ဆုေတာင္းေနရတယ္” ဟု မၿငိမ္းက ေျပာသည္။
ကိုဇာဂနာအား The Lillian Hellman and Dashiel Hammett Award ဆိုသည့္ ဆုကို လြတ္လပ္စြာ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ ဆိုသည့္ အဖြဲ႕အစည္းက ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ထိုအဖြဲ႕အစည္းသည္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ New York ျမိဳ႕ အေျခစိုက္သည့္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕မွ ဖြဲ႕စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
ကိုဇာဂနာက မည္သည့္ တာဆီးပိတ္ပင္မႈမ်ား၊ အခက္အခဲမ်ား ႀကံဳေတြ႕ရသည္ျဖစ္ေစ ေပ်ာ္ရႊင္ေနတတ္ေၾကာင္း သူ၏ အႏုပညာ မိတ္ေဆြ၊ လူမႈေရးအတူလုပ္ဘက္ သရုပ္ေဆာင္ ကိုေက်ာ္သူကလည္း ေျပာျပသည္။
ယခင္လက က်င္းပခဲ့သည့္ ကိုေက်ာ္သူ႔ အႏုပညာျပပြဲတြင္လည္း ကိုဇာဂနာ အမွတ္တရအျဖစ္ ခင္းက်င္းျပသခဲ့ေသးသည္။ ကိုေက်ာ္သူႏွင့္ ကိုဇာဂနာက “ဘာဘာ ဘာမွမသိ” “ပုဏၰားဘကြန္း” စသည့္ ရုပ္ရွင္ကားမ်ားတြင္ အတူ သရုပ္ေဆာင္ခဲ့ ၾကသည္ကို အမွတ္ရသည့္ အေနျဖင့္ ထုိသို႔ခင္းက်င္းခဲ့ေၾကာင္း ကိုေက်ာ္သူက ေျပာသည္။ ကိုေက်ာ္သူ၏ အခင္းအက်င္းက ဟာသသေဘာ၊ သေရာ္သည့္သေဘာ သက္ေရာက္ေနသည္။
ကိုဇာဂနာ့ ဓာတ္ပံုမ်ားႏွင့္ အတူ လက္ရွိျမန္မာ့ရုပ္ရွင္တြင္ အသံုးျပဳေနေသာ ကင္မရာႀကီးကို ခ်ိဳင္းေထာက္ တပ္ေပးထားကာ “ျမန္မာ့ရုပ္ရွင္ ကမၻာလႊမ္းေစရမည္” ဟု စာတန္းခ်ိတ္ထားခ့ဲျခင္း ျဖစ္သည္။
ကိုဇာဂနာမိသားစုႏွင့္ လူရႊင္ေတာ္ ပိန္ပိန္ (ဓာတ္ပံု - မိုးမခ)
ကိုေက်ာ္သူက “က်ေနာ္ဒါရိုက္တာလုပ္တဲ့ ဇာတ္ၾကမ္း ဆိုတဲ့ကားနယ္ထြက္ရိုက္ေတာ့ ကိုဇာဂနာလည္းပါတယ္။ မိုးေတြက ခ်ေနေတာ့ ဇာတ္ကားက စလို႔မရဘူးျဖစ္ေနတာ။ အဲဒီမွာ အဖြဲ႕သားက ၅၀ ေက်ာ္ေလာက္ဆိုေတာ့ အားလံုး စိတ္ညစ္ေနၾက တာေပါ့။ တရက္ေတာ့ ကားရိုက္လို႔ရလိုရညား ဆိုၿပီး စိတ္ညစ္ညစ္နဲ႔ က်ေနာ္က အျပင္ထြက္ၿပီး ေကာင္းကင္ကို ေမာ့ၾကည့္ခ်ိန္ သီခ်င္းသံ ၾကားရတယ္။ အဲဒါ ကိုဇာဂနာပဲ။ သူကေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ေနျဖစ္ေန ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပဲ” ဟု ကိုဇာဂနာ့ အမွတ္တရ ျပန္ေျပာျပသည္။
ကိုဇာဂနာက အက်ဥ္းေထာင္ထဲတြင္လည္း ေပ်ာ္ရႊင္စြာေနမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ သူ႔အတြက္ က်န္းမာေရးတခုသာ စိုးရိမ္ေၾကာင္း ကိုေက်ာ္သူက ဆိုသည္။
“တခါက သူနဲ႔အတူတူ ကားရိုက္ေနတုန္း သူ႔ေခါင္းက ေသြးေတြယိုတာ ႀကံဳဖူးတယ္။ အဲဒီလိုမိ်ဳး ထပ္ျဖစ္မွာ စိုးရိမ္တယ္။ သူ႔ေမြးေန႔မွာ သူ က်န္းမာပါေစ၊ က်ေနာ္လုပ္တဲ့ကုသိုလ္ေတြ အမွ်ေဝတယ္၊ သူရပါေစ လို႔ပဲ ဆုေတာင္းေပး ခ်င္ပါတယ္” ဟု ကိုေက်ာ္သူက ဆက္ေျပာသည္။
ကိုဇာဂနာ၏ ေမြးေန႔အမွတ္တရအျဖစ္ ဇန္နဝါရီ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ သူ႔တပည့္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ သီးညီအစ္ကို အဖြဲ႕က ထုိင္းႏုိင္ငံခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕၌ အၿငိမ့္ကၾကမည္ျဖစ္သည္။ ရသည့္ ေငြကို ကိုဇာဂနာ့အတြက္ လွဴဒါန္းမည္ဟု ဆိုသည္။
ကိုဇာဂနာ၏ တပည့္တဦးျဖစ္ေသာ လူရႊင္ေတာ္ ဇီးသီး၏ ေျပာျပခ်က္အရ ကိုဇာဂနာသည္ အက်ဥ္းေထာင္ထဲတြင္လည္း ျပက္လံုးမ်ားထုတ္ေနေၾကာင္း၊ သူ႔အေဆာင္ကို ေန႔ဆုိင္း၊ ညဆုိင္း ခြဲ ေစာင့္ရသည့္ ဝန္ထမ္းမ်ားအား “မင္းတို႔လည္း ငါ့လို ေထာင္က် ေနတာပါပဲကြာ။ စဥ္းစားၾကည့္။ ငါက အႏွစ္ ၂၀ က်ရင္ မင္းတို႔က ေထာင္ ၁၀ ႏွစ္ က်ေနတာနဲ႔ မတူဘူးလား” ဟု ေျပာေလ့ရွိေၾကာင္း၊ ေထာင္ဝန္ထမ္းမ်ားႏွင့္ မိတ္ေဆြျဖစ္သြားေလ့ ရွိေသာေၾကာင့္ အာဏာပိုင္တို႔က ကိုဇာဂနာ၏ အေဆာင္ကို ေစာင့္ေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားအား မၾကာခဏ အလဲအလွယ္ လုပ္ေပးရေလ့ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
ကိုဇာဂနာ့ မိတ္ေဆြ ကိုထိန္လင္းကေတာ့ သူ႔ေဆာင္းပါးထဲတြင္ ကိုဇာဂနာ၏ ဒိုင္ယာရီ စာအုပ္အေၾကာင္း ထည့္ေရးထားသည္။ ကိုဇာဂနာက ရန္သူကို မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္လုပ္မည္ဟု သူ႔ဒိုင္ယာရီထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း၊ ယခုထိလည္း ရန္သူကို မိတ္ေဆြျဖစ္ေစရန္ ႀကိဳးစားေနေၾကာင္း ေရးသားထားသည္ကို ဖတ္ရသည္။
ကိုထိန္လင္းကို က်မက ကိုဇာဂနာအား စာတေၾကာင္းတည္းႏွင့္ ေပၚလြင္ေအာင္ သရုပ္ေဖာ္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
သူက
ဇာဂနာ ဆိုသည္မွာ “လြတ္လပ္စြာ ေရးသားထုတ္ေဖာ္ခြင့္အတြက္ ပိတ္ေနတဲ့ပါးစပ္ေတြကို ဟာသနဲ႔ ဆြဲဖြင့္သူ” ဟု အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုသည္။ ။
ေအးခ်မ္းေျမ႕ Thursday, 27 January 2011 10:57
http://www.bur.irrawaddy.org/မွေဖၚျပပါသည္။
